De kwaliteit van luchtkanalen en ventilatiesystemen is bepalend voor het comfort, energieverbruik en de duurzaamheid van gebouwen. Toch speelt een belangrijk aspect zich grotendeels buiten het zicht af: luchtdichtheid. In dit artikel belichten we het belang van het Luka-handboek, de rol van luchtdichtheid en de voordelen van het luchtdichtheidscertificaat. Hierover gingen we in gesprek met Jan Faber, werkzaam bij NorthAir Klimaatsystemen en bestuurslid van Luka.
Een goed systeem ontstaat niet toevallig
Jan Faber is al meer dan dertig jaar actief in de wereld van klimaatsystemen en luchtkanalen. Vanuit zijn dagelijkse praktijk ziet hij hoe ontwerp, productie en montage samenkomen in één eindresultaat: een werkend ventilatiesysteem. Die ervaring neemt hij mee in zijn rol binnen Luka, waar hij zich inzet voor het verbeteren en borgen van kwaliteit in de sector.
“Een goed systeem ontstaat niet toevallig,” aldus Jan. “Dat vraagt om duidelijke richtlijnen, vakmanschap en controle.”
Waarom luchtdichtheid zo belangrijk is
Luchtkanalen zijn bedoeld om lucht gecontroleerd door een gebouw te transporteren. Dat klinkt eenvoudig, maar in de praktijk gaat het vaak mis op plekken die je niet direct ziet. Waar lekkage bij waterleidingen meteen zichtbaar is, blijft luchtlekkage meestal verborgen.
Toch kunnen de gevolgen groot zijn. Lekkende luchtkanalen zorgen ervoor dat verwarmde of gekoelde lucht onderweg verloren gaat. Om hetzelfde comfort te bereiken, moet extra lucht worden verplaatst en extra energie worden gebruikt. Dat leidt tot hogere energiekosten en een minder efficiënt systeem. “Luchtlekkage is in feite energieverlies,” legt Jan uit. “En dat staat haaks op de ambities die we hebben op het gebied van energiezuinig bouwen en duurzaamheid.”
Het Luka-handboek: van norm naar dagelijkse praktijk
Het Luka-handboek speelt een belangrijke rol in het borgen van kwaliteit. Het handboek vertaalt wet- en regelgeving, Europese normen en praktijkrichtlijnen naar concrete handvatten voor de dagelijkse uitvoering. Het beschrijft hoe luchtkanaalsystemen moeten worden voorbereid, gemonteerd en gecontroleerd om aan de gewenste luchtdichtheid te voldoen.
Volgens Jan is het handboek nadrukkelijk bedoeld als hulpmiddel. “Je kunt het zien als een kookboek. Het recept staat erin, maar je moet het wel goed uitvoeren. Alleen aan het eind proeven of testen is niet genoeg als je onderweg stappen overslaat.”
Het luchtdichtheidscertificaat: zekerheid voor alle partijen
Wanneer een systeem volgens het handboek is gebouwd, kan het worden getest op luchtdichtheid. Op basis daarvan wordt een certificaat afgegeven in verschillende klassen. “Dit certificaat is niet wettelijk verplicht, maar opdrachtgevers, adviseurs en gebouweigenaren vragen er steeds vaker naar,” aldus Jan. “Het geeft zekerheid dat het systeem echt goed is uitgevoerd.
Externe controle door TÜV verhoogt de betrouwbaarheid van het certificaat. “Het certificaat is belangrijk, maar het is niet het doel op zich,” benadrukt Jan. “Het laat vooral zien dat het hele proces goed is doorgelopen, maar het echte werk zit in de voorbereiding en uitvoering.”
Digitalisering als kwaliteitsverbetering
De afgelopen jaren is het certificeringsproces sterk gedigitaliseerd. Waar dossiers vroeger op papier werden opgebouwd, worden nu foto’s, meetgegevens en documentatie digitaal aangeleverd. “Het dwingt je om zorgvuldig te werken,” zegt Jan. “Alles moet aantoonbaar zijn, en afwijkingen worden sneller gesignaleerd. Dat maakt de kwaliteit beter en betrouwbaarder.”
Daarnaast zorgt digitalisering ook voor efficiëntie: meerdere dossiers kunnen tegelijk gecontroleerd worden, waardoor tijd en kosten worden bespaard.
Veelvoorkomende knelpunten in de praktijk
Jan ziet dat de meeste problemen ontstaan door tijdsdruk en het niet consequent volgen van procedures. “Het handboek wordt soms niet volledig toegepast, controles worden gezien als last en documentatie als bijzaak.”
“Toch zit daar juist de kern,” benadrukt hij. “Volg je het proces goed, dan voorkom je fouten en volgt het certificaat vanzelf. Alleen focussen op dat papiertje doet het systeem tekort.”
Toekomstgericht werken aan energie-efficiëntie
De aandacht voor luchtdichtheid en kwaliteitswaarborg zal alleen maar toenemen vertelt Jan. “Europese regelgeving stelt steeds hogere eisen aan energie-efficiëntie en duurzaamheid. Wat vandaag als voldoende wordt gezien, kan morgen de ondergrens zijn.”
Daarom is het belangrijk om te werken met duidelijke richtlijnen en betrouwbare certificering. Jan: “Het handboek en het luchtdichtheidscertificaat van Luka zijn niet alleen hulpmiddelen voor vandaag, maar ook voor de toekomst. Ze helpen bedrijven duurzame, energiezuinige installaties te realiseren en mee te bewegen met de veranderende wet- en regelgeving.”
